အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သောသူများကို ဂရူစိုက်ပါ
အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာသော အဖိုးအဖွားများ ငယ်ရွယ်စဉ်ကတော့ စိတ်သွားတိုင်းကိုယ်ပါနိုင်ပေမယ့် အသက်ကြီးရင့်လာတဲ့နောက် ကိုယ်လုပ်ချင်တာတွေရှိပေမယ့်မလုပ်နိုင်တော့တာမျိုး၊ ကိုယ်မှန်းထားတာတွေရှိပေမယ့် မလုပ်နိုင်တော့လို့ ဖြစ်မလာနိုင်တာမျိုး၊ သားသမီး မြေးမြစ်တွေအတွက် ဖြစ်ချင်ပေမယ့် ဖြစ်မလာတာမျိုးတွေဖြစ်လာတဲ့အခါ သူတို့ကိုယ်သူတို့အတွက်ကော သူတို့ပတ်ဝန်းကျင်မှသူများအတွက်ကော စိတ်တိုင်းမကျဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ အဲဒီ့အခါ ကိုယ်ကျန်းမာရေးအရကော စိတ်ကျန်းမာရေးအရကော အဆင်မပြေမှုတွေခံစားရလာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ သူတို့တွေရဲ့စိတ်ကို နားလည်ပေးနိုင်ပြီး ရုပ်ပိုင်းကော စိတ်ပိုင်းကောကို ဂရုစိုက်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ခုအချိန်မှာ အားမသန်တော့တဲ့ အဖိုးတွေအဖွားတွေ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေက အရင်တစ်ချိန်မှာ သင့်ကိုဂရုစိုက်ခဲ့ပြီး သင့်အတွက်အရေးပါခဲ့သောသူများဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သင်မမေ့ပါစေနဲ့။ ခုချိန်မှာတော့ သူတို့ဟာ သင့်ရဲ့ဂရုစိုက်မှုကို ပြန်လည်လိုအပ်နေတဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်နော်။ ၁) ပစ်မထားဘဲ အရေးတယူဆက်ဆံပေးပါ။ အချိန်တန် ထမင်းစားဖို့၊ သုံးဖို့စွဲဖို့ အဆင်သင့်၊ လုံလုံလောက်လောက်ပေးထားတာနဲ့တင် လုံလောက်ပြီထင်ရင် သင်မှားနေပါပြီ။ သင်ငယ်ရွယ်စဉ်က အသေးစိတ်ကအစ ဂရုစိုက်ခဲ့တာသူတို့ပါ။ သင့်အတွက် စားစရာ၊ ကစားစရာ၊ ငွေကြေး၊ လုံလောက်အောင် ပေးရုံနဲ့ ပြည့်စုံပြီထင်ခဲ့ရင် သင်တောင်ခုလို အရွယ်ရောက်လာမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ငယ်စဉ်တုန်းက အလုပ်တွေ၊ လူမှုရေးတွေ၊ ငွေကြေးကိစ ္စတွေ၊ သင့်ဝေယျာဝစ ္စတွေနဲ့ သူတို့မှာ အထီးကျန်ချိန်တောင်ရှိခဲ့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ခုလိုအချိန်မျိုးမှာ သူတို့ဟာ ပိုပြီး အထီးကျန်နေတတ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကောကို ဂရုစိုက်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အရေးတယူဆက်ဆံပေးတာမျိုးလုပ်ပေးပါနော်။ ဥပမာ။ အဖိုးအဖွားထမင်းစားချိန်နဲ့တိုးလျှင် “အဖိုးဘာဟင်းနဲ့စားနေလဲ…၊စားရတာအဆင်ပြေရဲ့လား။ ဘာစားချင်လဲ…..၊ ခုချက်ချင်းသွားဝယ်ပေးမှာပေါ့” ဆိုတာမျိုးပါ။ သူတို့အတွက်ဆို ကိုယ်က ဦးစားပေးတာကို သူတို့သိအောင်လုပ်ပေးပါ။ အဲဒါဆိုရင် သူတို့အတွေးမှာ “ငါ့ကိုဦးစားပေးအရေးစိုက်သား….” ဆိုတာမျိုးက သူတို့ကို ပျော်ရွှင်ပါစေလိမ့်မယ်။ ၂) စကားစမြည်ပြောဖို့ အချိန်ပေးပါ။ လူကြီးတွေကို ကိုယ်ဖတ်ထားတဲ့စာအုပ်က ဘယ်လို…..ဘာတွေပါတယ်ဆိုတာမျိုးပြောပြရင်း “အဖိုးတို့တုန်းကကော ဘာစာအုပ်တွေဖတ်ဖြစ်တာလဲ….” လို့ အရေးတယူစပ်စုတာမျိုးလုပ်ပေးပါ။ သူတို့က ခုချိန်မှာ စကားများများပြောချင်နေတဲ့သူတွေပါ။ သူတို့က လောကမှာ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော် ၆၀ကျော် နီးပါး နေထိုင်ခဲ့ပြီးလို့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ ပြောစကားတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူတို့ပြောပြတဲ့ ရှေးဟောင်းနှောင်းဖြစ်တွေက အရမ်းစိတ်ဝင်စားဖို့ကာင်းသလို၊ သင့်အတွက် ဗဟုသုတတောင်ရနိုင်ပါသေးတယ်။ ၃) လေ့ကျင့်ခန်းအတူလုပ်ပေးပါ။ ဥပမာ။ လမ်းလျှောက်ထွက်ဖို့ ကိုယ်ကစခေါ်တာမျိုးပါ။ သူတို့တွေက ခုချိန်မှာ အားလပ်ချိန်ရှိနေပေမယ့် အဖော်လုပ်ပေးမယ့်သူမရှိတာမျိုးပါ။ ကိုယ်ကဘယ်လောက်အလုပ်များများ ကိုယ့်အတွက်အားလပ်ချိန်ပေးတဲ့အချိန်မျိုးမှာ အဖိုးအဖွားကိုပါ အဖော်ခေါ်လိုက်ပါ။ လေ့ကျင့်ခန်းပြင်းပြင်းထန်ထန်မလုပ်နိုင်တော့တဲ့အတွက် အတူစကားပြောရင်းလမ်းလျှောက်စေခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက်လည်းကောင်းပါတယ်။ ၄) အာဟာရပြည့်ဝအောင် ဂရုစိုက်ပေးပါ။ ကိုယ်တွေက အဆင်ပြေသလို စားလိုက်လို့ ခံနိုင်ရည်ရှိပေမယ့် လူကြီးတွေအတွက်ကတော့ မလွယ်တဲ့အခြေအနေပါ။ ကလေးလေးတွေကို ဂရုစိုက်သလို ဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ ခုချိန်မှာ သူတို့က တဖန်အားငယ်တတ်သူတွေဖြစ်နေတဲ့အချိန်ပါ။ သူတို့စားချင်တာလေးတွေမေးပြီး တကူးတကချက်ပြုတ်ကျွေးတာမျိုးလုပ်ပေးပါ။ ပြီးတော့ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူတွေ အဖြစ်များတဲ့ရောဂါတွေကိုသတိထားပြီး အာဟာရပြည့်ဝအောင်ချက်ပြုတ်ကျွေးမွေးပေးပါ။ ၅) လုပ်ချင်တာလေးတွေ လုပ်ခွင့်ပေးပါ။ လူကြီးတွေက ခုချိန်မှာ ဘာမှလုပ်စရာမရှိတော့တဲ့အခါ သူတို့ကိုယ်သူတို့ လူပိုကြီးတစ်ယောက်လို ခံစားလာရရင် ကျန်းမာရေးအတွက်လည်းမကောင်းပါဘူး။ မီးဖိုချောင်အတွက် အပင်ငယ်လေးတွေ စိုက်တာမျိုးလုပ်ချင်ရင် လုပ်ခွင့်ပေးပါ။ ခြံရှင်းတာမျိုးလုပ်ချင်လည်း လုပ်ခွင့်ပေးလိုက်ပါ။ သိုးမွေးထိုးတာမျိုးလုပ်ချင်လုပ်ခွင့်ပေးလိုက်ပါ။ ဂရုစိုက်တဲ့အနေနဲ့ အညောင်းထိုင်မယ်၊ ခါးနာမယ်၊ ဘာမှမလုပ်ပါနဲ့လို့ ပြောပြီး ဆူနေမယ့်အစား ဝါသနာပါတာလေးတွေလုပ်နေရင်းနဲ့အချိန်ကုန်သွားတာက သူတို့အတွက် ပိုပြီး သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေတာပါ။ စိတ်ဓာတ်ကျရောဂါမျိုးလည်း မဖြစ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ၆) စိတ်ရှည်ပေးပါ။ အသက်အရွယ်ရလာတဲ့အခါ မှတ်ဉာဏ်မကောင်းတော့တာမျိုး ကြုံလာရမှာပါပဲ။ ကိုယ်က နားလည်ပြီး ထပ်ခါထပ်ခါရှင်းပြပေးပါ။ မေ့သွားလည်း မငြိုငြင်ဘဲ နောက်တစ်ခေါက်ပြန်ပြောပေးတာမျိုး လုပ်လိုက်ပါ။ လူကြီးတွေအတွက် white board လေးတစ်ခုနဲ့ မမေ့အောင် စာရေးပေးခဲ့တာမျိုးလေး လုပ်ပေးနိုင်ရင် အများကြီးမတိုးတက်တောင် အခြေအနေတစ်ခုထိတော့ မှတ်မိနိုင်ပါသေးတယ်။ ၇) နားလည်ပေးပါ။ လူကြီးတွေအတွက် နားလည်မှုလည်းလိုအပ်ပါတယ်။ အိမ်နားဝန်းကျင်မှာ အဖိုးအဖွားနဲ့ရွယ်တူသက်ကြီးရွယ်အိုတွေရှိရင် အပြန်အလှန်စကားပြောကြပါစေ။ လူကြီးတွေအတွက် ရွယ်တူခြင်းက ပိုပြီးစကားပြောလို့ အဆင်ပြေမှာပါ။ လူကြီးတွေကိုယ်တိုင်လည်း အထီးကျန်တယ်လို့ ခံစားရတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။#BAWA101
Social Media ပေါ်တွင် ရှောင်ကျဉ်သင့်သော အပြုအမူများ
Social Media ပေါ်တွင် ရှောင်ကျဉ်သင့်သော အပြုအမူများ#BAWA101
လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အချင်းချင်း မပြုလုပ်သင့်သောအရာများ
လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အချင်းချင်း မပြုလုပ်သင့်သောအရာများ#BAWA101
သင့်ကိုယ်သင် လူတစ်ယောက်ကို ချစ်မိနေပြီဆိုတာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။
သင့်ကိုယ်သင် လူတစ်ယောက်ကို ချစ်မိနေပြီဆိုတာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။#BAWA101
လူငယ်လေးများ လိုက်နာကျင့်သုံးသင့်သည့် ပိုက်ဆံနှင့်ပါတ်သက်သည့် အကြံပြုချက်များ
လူငယ်လေးများ လိုက်နာကျင့်သုံးသင့်သည့် ပိုက်ဆံနှင့်ပါတ်သက်သည့် အကြံပြုချက်များ#BAWA101
သူငယ်ချင်းတွေစုံရင် ပိုက်ဆံကုန်ကျစရိတ်မများပဲ တူတူပျော်ပျော်ပါးပါး လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာများ
မတွေ့တာကြာတဲ့သူငယ်ချင်းတွေ ပြန်ဆုံဖြစ်ကြတဲ့အခါ ဆိုင်တစ်ဆိုင်လိုနေရာမျိုးမှာ ချိန်းတာထက် ၊ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ယောက်ရဲ့အိမ်မှာချိန်းပြီး ပျော်ပျော်ပါးပါး ပြန်လည်ဆုံတွေ့ကြတာက ပိုပြီးလွတ်လပ်ပေါ့ပါးစေသလို၊ ပိုပြီးလည်း ပျော်စရာကောင်းစေပါတယ်။ ငွေကုန်ကြေးကျလည်း မများဘဲ တစ်စုတစ်စည်းတည်း စုပေါင်းလုပ်ဆောင်လို့ရတာလေးတွေ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ၁) စုပေါင်းချက်ပြုတ်စားသောက်တာမျိုးလုပ်ပါ။ သူငယ်ချင်းတွေအတူစုံဖြစ်တဲ့အခါ စားချင်တာလေးတွေ အတူချက်ပြုတ်စားသောက်လို့ရပါတယ်။ ဆိုင်မှာ သွားစားကြတာထက် အတူချက်ပြုတ်စားသောက်ကြတာက ပိုပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသလို၊ ပိုပြီး ပိုလျှံစွာ စားသောက်နိုင်သလို ပိုပြီးလည်း ပျော်ဖို့ကောင်းမှာပါ။ ၂) ဂိမ်းကို အချိန်သတ်မှတ်ပြီး အပြိုင်ဆော့တာမျိုးလုပ်ပါ။ အိမ်မှာ ဂိမ်းစက်ရှိနေတာမျိုးဆို ဂိမ်းတစ်မျိုးမျိုးကို အပြိုင်ဆော့ဖို့ အိုကေပါတယ်။ “နိုင်ရင် ဘာလုပ်ကြေး…..ရှုံးရင်ဘာလုပ်ကြေး” ဆိုပြီး စနောက်ပြီးဆော့ကစားကြတာမျိုးက ပျော်စရာကောင်းမှာပါ။ ငွေကုန်ကြေးကျ သက်သာပါသလို စိတ်ဖိစီးမှုတွေလည်း လျော့ကျစေမှာပါ။ ၃) ကာရာအိုကေ ဆိုကြတာမျိုးလုပ်ပါ။ အသံကောင်းသည်ဖြစ်စေမကောင်းသည်ဖြစ်စေ၊ တစ်ခါတစ်လေ အော်ဟစ်သီချင်းဆိုလိုက်ခြင်းက စိတ်လက်ပေါ့ပါးစေပါတယ်။ သူငယ်ချင်းတွေစုံတုန်းလေး ကိုယ်ကြိုက်တဲ့သီချင်းဆိုလိုက်၊ သူငယ်ချင်းတွေက စလိုက်နောက်လိုက်နှင့်နေကြည့်လိုက်ပါ။ အရမ်းကိုပေါ့ပါးသွားစေမှာပါ။ ၄) ပဟေဠိဖွက်တမ်း အပျော်တမ်းလုပ်ကြည့်ပါ။ အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ခွဲပြီး ဘယ်နှစ်မှတ်ရရင် အနိုင်၊ အရှုံးသတ်မှတ်ပြီး မေးကြည့်ပါမေးခွန်းပေါင်းစုံထွက်လာသလို တော်တော်လည်း ရယ်စရာကောင်းမှာပါ။ ၅) ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းလုပ်ထားပါ။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပျော်ရွှင်စွာ ဆော့ကစားခဲ့တာတွေကို ရယ်မောရင်းနဲ့ ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းလေးအဖြစ် သိမ်းထားလိုက်ပါ။ ပျော်စရာကောင်းတဲ့အမှတ်တရလေးတွေကို ဗီဒီယိုပြန်ကြည့်ရင်း ပြန်လည်ပျော်ရွှင်နိုင်ပါတယ်။#BAWA101
တစ်ခါတစ်ရံ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ Night Out ထွက်ခြင်းမှရရှိနိုင်သော အကျိုးကျေးဇူးများ
သေချာတာကတော့ တစ်ခါတစ်ရံသူငယ်ချင်းတွေနဲ့ night out ထွက်လိုက်ရတဲ့အတွက် စိတ်ဖိစီးမှုတွေလျော့ပြီး ပျော်ရွှင်ရမှာတော့အမှန်ပါပဲ။ တစ်ခုရှိတာက သင့်အပေါ်တကယ်ခင်မင်ပြီး တကယ့်စိတ်ရင်းနဲ့ကောင်းစေချင်တဲ့ သူငယ်ချင်းတွေကိုသာရွေးပြီး night out ထွက်တာကပိုပြီး သင့်အတွက်ကောင်းပါလိမ့်မယ်။ #BAWA101
နိုင်ငံတကာတွင်ကျင့်သုံးသောယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံများ
Pointing with lips in Nicaragua ၁) နှုတ်ခမ်းဖြင့် ညွှန်ပြခြင်း (Nicaragua နိကရာဂူရာ ယဉ်ကျေးမှု) အရာဝတ္ထုတစ်ခုခုကို လက်ချောင်း (သို့) လက်မဖြင့် မညွှန်ပြဘဲ ပြလိုတဲ့အရာကို နှုတ်ခမ်းဖြင့် ညွှန်ပြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်က သူ့ရဲ့နှုတ်ခမ်းနဲ့ တစ်စုံတစ်ခုကို ညွှန်ပြတယ်ဆိုတာ အံ့သြစရာကောင်းတယ်မလား။ နှုတ်ခမ်းဖြင့်ညွှန်ပြခြင်းကို စကားဝိုင်းဖွဲ့ပြောဆိုကြတဲ့အခါ အနီးအနားမှာရှိတဲ့တစ်စုံတစ်ခုကို ညွှန်ပြတဲ့အခါမျိုးမှာ အသုံးပြုလေ့ရှိကြပါတယ်။ Kissing in France ၂) နမ်းခြင်း (ပြင်သစ်ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့) ပြင်သစ်လူမျိုးတွေဟာ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်နှုတ်ဆက်ကြတဲ့အခါမျိုးမှာ နမ်းရှုံ့ခြင်းဓလေ့ကို ပြုလုပ်လေ့ရှိကြပါတယ်။ လက်တင်အမေရိကန်လူမျိုးယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ရိုမန်တစ်ဆန်တဲ့ယဉ်ကျေးမှုတွေမှာ ချစ်ခင်ဖွယ်၊ ရင်းနှီးဖွယ်ဖြစ်အောင် တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ပါးပြင်ကို နမ်းခြင်းဓလေ့လည်းရှိပါတယ်။ ပြင်သစ်တွေဟာ အလားတူဓလေ့မျိုးရှိပါတယ်။ ဒေသတစ်ခုနဲ့တစ်ခု နှုတ်ဆက်ကြတဲ့နေရာမှာ နမ်းတဲ့အကြိမ်အရေအတွက်လည်း မတူညီကြပါဘူး။ Spitting on the bride at wedding in Greece ၃) သတို့သမီးကို တံတွေးဖြင့်ထွေးခြင်း(ဂရိလူမျိုးတို့၏ယဉ်ကျေးမှု) ၂၀၀၂ ခုနစ်”My Big Fat Greek Wedding” ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်မှာ ထိုဓလေ့ထုံးစံကို ကံကောင်းစေဖို့၊ မကောင်းဆိုးဝါးတွေကို နှင်ထုတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ပြသခဲ့ပါတယ်။ တခြားသော အခမ်းအနားတွေမှာလည်း ဂရိလူမျိုးတွေက လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ တံတွေးထွေးခြင်းက ပုံမှန်စကားဝိုင်းဖွဲ့ကြတဲ့နေရာမှာတောင် မကောင်းဆိုးဝါးတွေ မကပ်နိုင်အောင် လုပ်လေ့ရှိတဲ့ ဂရိတို့ရဲ့ အယူသီးမှုဓလေ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ September 12 is the Day of Conception in Russia ၄) Sep 12 ရက်နေ့ (ရုရှားတို့ သနေ ္ဓသားယူသောနေ့) လက်ထပ်မင်္ဂလာပြုခြင်း၊ ကလေးမွေးဖွားခြင်းနှင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်းတို့အတွက် သီးသန့်နေ့ရက်တစ်ရက်ဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှားလူမျိုးတွေဟာ အဲဒီ့ဓလေ့ကို နိုင်ငံရဲ့ဥပဒေ၊ ဓလေ့ရိုးရာတစ်ရပ်အနေနဲ့ လက်ခံထားကြပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရုရှားနိုင်ငံ စုံတွဲတွေရဲ့ ကလေးမွေးဖွားနှုန်းဟာ အမျိုးသားအမျိုးသမီးအချိုးမတူတာကြောင့်လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ရုရှားအမျိုးသားတွေရဲ့သက်တမ်းကို သတိပေးတဲ့အနေနဲ့ပြုလုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစိုးရက စုံတွေတွေအတွက် အစိုးရရုံးပိတ်ရက်လုပ်ပေးပြီး အဲဒီ့နေ့မှာ သန္ဓေ ဆောင်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပါတယ်။ Tipping in US ၅) အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ဘောက်ဆူးပေးခြင်းဓလေ့ တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ မတူဘဲ အစားအသောက်ကောင်းစားတဲ့အခါဖြစ်ဖြစ် အမေရိကန်မှာရှိတဲ့ စားသောက်ဆိုင်တွေမှာ ဘောက်ဆူးပေးတဲ့ဓလေ့ရှိပါတယ်။ စားသုံးသူတွေဟာ အမြဲတမ်း စားပွဲထိုးလေးတွေအတွက် ဘောက်ဆူး 20%ကို စုစုပေါင်းဘေလ်ထဲကနေ ဆုကြေးအနေနဲ့ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ စားပွဲထိုးလေးတွေရဲ့ အသက်ရှင်နေထိုင်မှုအတွက် ဒီဆုကြေးလေးတွေအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ တရားဝင်လစာဟာ နည်းပါးတာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ အဖျော်ယမကာဆိုင်က စားပွဲထိုး၊ delivery သမားတွေနဲ့ အခြားသော ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်သူတွေအတွက် ဆုကြေးပေးတဲ့အခါ လိုက်နာရမယ့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေလည်းရှိပါသေးတယ်။ ပိုကောင်းတဲ့ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ဖို့အတွက် မက်လောက်စရာပေးတယ်ဆိုရင်လည်း မှားမယ်မထင်ပါဘူး။ Hanging out in cemeteries in Denmark ၆) သုသာန်သို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခြင်း (ဒိန်းမတ်တို့၏ယဉ်ကျေးမှု) နိုင်ငံတော်တော်များများ သုသာန်ဆိုတာကို မနှစ်မြို့စရာနေရာတစ်ခုလို့ ယူဆနေချိန်မှာ ဒိန်းမတ်တွေကတော့ လားလားမျှ ထိုကဲ့သိုမယူဆကြပါဘူး။ လူတွေက ပန်းခြံတွေကို အလည်သွားရတာပိုကြိုက်ပေမယ့် ဒိန်းမတ်လူမျိုးတွေကတော့ လူစုလူဝေးနဲ့ လက်တွေ့ဆန်ဆန် သုသာန်ရဲ့နေရာကျယ်ကျယ်မှာ လည်ပတ်စုဝေးကြပါတယ်။ သုသာန်တွေဟာ ဒေသခံဒိန်းမတ်တွေပြည့်နှက်နေလေ့ရှိပြီး ရာသီဥတုနွေးထွေးတဲ့နေ့မျိုးမှာ လည်ပတ်တတ်ကြပါတယ်။ Pointing with the thumb in Malaysia ၇) လက်မဖြင့် ညွှန်ပြခြင်း (မလေးလူမျိုးတို့၏ဓလေ့) တစ်ချို့နိုင်ငံတွေက လက်ချောင်းတွေနဲ့ညွှန်ပြတာက ရိုင်းတယ်လို့ ထင်ကြပေမယ့် မလေးရှားနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားမှာတော့ ဒီဓလေ့ကို လက်ခံကြပါတယ်။ Kneeling or lying prostrate as greeting in Nigeria ၈)ဒူးထောက်ခြင်းယဉ်ကျေးမှု (နိုင်ဂျီးရီးယားယဉ်ကျေးမှု) နိုင်ဂျီးရီးယားလူမျိုးနွယ်ဝင်တွေဟာ နှုတ်ဆက်တဲ့ဓလေ့အရ ဒူးထောက်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသားလူတစ်ယောက်ကို နှုတ်ဆက်တဲ့အခါ လူငယ်တွေဟာ သူတို့ဒူးကိုချပြီး နှုတ်ဆက်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးက ဒူးထောက်ပြီး အမျိုးသားကဝမ်းလျားမှောက်ပြီး အရိုအသေပေးကြပါတယ်။ ဒီအပြုအမူက အသက်ကြီးသူတွေအပေါ်လေးစားမှုဖြစ်ပါတယ်။ Slurping in Japan ၉) ဟင်းရည်ကို တရှုံ့ရှုံ့မြည်အောင်စားသောက်ခြင်း (ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု) ကမ္ဘာပေါ်ကလူ့အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ စားသောက်ပွဲအပြုအမူစည်းမျဉ်းတွေရှိတတ်ကြပါတယ်။ အနောက်တိုင်းယဉ်ကျေးမှုအတွက် ဆူဆူညံညံစားသောက်ခြင်းက ရိုင်းတယ်လို့ ယူဆကြပေမယ့် ဂျပန်ကတော့ စားသောက်တဲ့အသံထွက်ခြင်းက ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်အနေနဲ့လက်ခံပါတယ်။ ခေါက်ဆွဲစားတဲ့အခါ ဇွန်းနဲ့ခေါက်ဆွဲကို လှည့်ပြီး စားသောက်လေ့ရှိပါတယ်။ ဂျပန်တွေက သူတို့ခေါက်ဆွဲစားတဲ့အခါ ခေါက်ဆွဲကိုမလှည့်ဘဲ အသံထွက်အောင် တရှုံ့ရှုံ့စားသောက်တတ်ကြပါတယ်။ အဲဒီလို အသံထွက်စားသောက်ခြင်းက သူတို့ကို ပျော်ရွှင်စေပါတယ်။ Use the left hand for things ၁၀) ဘယ်လက်ကိုအသုံးပြုခြင်း (အိန္ဒိ္ဒယ၊ သီရိလင်္ကာ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံတွေ) အချို့နိုင်ငံတွေက ဘယ်လက်နဲ့စားသောက်ခြင်းဟာ ရိုင်းတယ်လို့ယူဆကြပါတယ်။ အိမ်သာသွားတဲ့အခါ ဘယ်လက်ကို အသုံးပြုတာကြောင့် ညစ်ပတ်တယ်လို့ ယူဆကြပေမယ့် သီရိလင်္ကာ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနဲ့ အာဖရိကတွေမှာတော့ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ညာလက်နဲ့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း၊ ပိုက်ဆံလဲလှယ်ခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်းတွေကိုင်တွယ်ခြင်း၊ စားသောက်ခြင်းတွေမှာ ဘယ်လက်ကို အသုံးပြုကြပါတယ်။ Happy Feet In China ၁၁) ခြေဖဝါးကို စည်းနှောင်ခြင်း(တရုတ်ယဉ်ကျေးမှု) လှပတဲ့တရုတ်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကြီးလွန်းတဲ့ခြေထောက်ကို သေးသွယ်စေဖို့ အနစ်နာခံပြီး ချည်နှောင်တဲ့ တရုတ်ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၃၀ခုနစ်များမှာတော့ အဲဒီ့ဓလေ့က ရပ်တန့်သွားခဲ့ပါတယ်။ Silver Protection In Norwe ၁၂) ငွေရောင်သရဖူဆောင်းခြင်း (နော်ဝေယဉ်ကျေးမှု) နော်ဝေနိုင်ငံက လူမျိုးတွေက သတို့သမီးကို ရိုးရာထုံစံအရ သတို့သမီးကို ငွေရောင်သရဖူနဲ့ အဆောင်လက်ဖွဲ့ဆွဲစေတာက မကောင်းဆိုး-ဝါးတွေကို မောင်းထုတ်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ Don’t Muddy the Carpet. In Japan ၁၃) ကော်ဇောတွေပေါ် ရွှံ့မပေစေရန် (ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု) ဂျပန်နိုင်ငံက အိမ်တွေကို မဝင်ခင် ဖိနပ်ချွတ်ရတဲ့ဓလေ့ရှိပါတယ်။ အိမ်ရဲ့ကော်ဇောတွေပေါ် ရွံ့တွေမပေစေဖို့ ရည်ရွယ်တာကနေ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်ဖြစ်လာပါတယ်။ အိန္ဒိယကအိမ်တွေမှာလည်း ထိုဓလေ့ရှိကြပါတယ်။ Kidnapping Their Brides in Sudan ၁၄) သတို့သမီးကို ပြန်ပေးဆွဲခြင်း(Sudan ယဉ်ကျေးမှု) ဆူတာနိုင်ငံက လူမျိုးစု Latuka လူမျိုးတွေဟာ သတို့သမီးကို ပြန်ပေးဆွဲတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုရှိပါတယ်။ အမျိုးသားက သူလက်ထပ်ချင်တဲ့အ မျိုးသမီးကို ပြန်ပေးဆွဲရပါတယ်။ အမျိုးသားမိသားစုရဲ့ အသက်အကြီးဆုံးမိသားစုဝင်တွေဟာ အမျိုးသမီးအိမ်ကိုခေါ်သွားပြီးအမျိုးသမီးဖခင်ကို လက်ဆက်ပေးဖို့ ပြန်တောင်းဆိုပါတယ်။ ဖခင်ကသဘောတူရင် ဖခင်က အမျိုးသားကိုလက်ခံတဲ့အနေနဲ့ ရိုက်နှက်ရပါတယ်။ ဖခင်ကသဘောမတူဘူးဆိုရင်တောင် အမျိုးသားက အမျိုးသမီးကို သူနဲ့လက်ထပ်ဖို့ တွန်းအားပေးနိုင်ပါတယ်။ Bull Jumping as Proof of Manhood in Ethiopia ၁၅) ယောကျ်ားပီသကြောင်းသက်သေပြသော နွားရိုင်းပြေးခုန်ပစ်ပွဲ (အီသီယိုးပီးယား ယဉ်ကျေးမှု) အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံမှ Hamer လူမျိုးစုတွေဟာ ယောကျ်ားပီသကြောင်းပြသဖို့ရာ ပြေးလွှားခုန်ပေါက်ပြီး နွားရိုင်းကိုခုန်ကျော်နိုင်ဖို့လိုပါတယ်။ တစ်ကြိမ်အောင်မြင်တာနဲ့ သူတို့ဟာ နွားရိုင်းပေါင်းများစွာရဲ့ကျောကို ကျော်ပြီး ဖြတ်ပြေးရပါတယ်။ နွားရိုင်းခုန်ပွဲအခမ်းအနားဟာ သုံးရက်ထိကြာမြင့်တတ်ပါတယ်။ ထိုပွဲကိုအောင်မြင်သူတွေကို Maza ဟုခေါ်တွင်ပါတယ်။ အဲဒီ့လိုအောင်မြင်တာနဲ့ သူတို့အတွက်သူတို့နှစ်သက်တဲ့ဇနီးကို ယူနိုင်ပါပြီ။ ရှုံးနိမ့်သွားခဲ့ရင်တော့ နောင်နှစ်မှာ ထိုပြိုင်ပွဲကိုတစ်ခါပြန်ဆင်နွှဲဖို့ စောင့်စားနေရပါတော့တယ်။ A Fair Price on the Bride in Afica ၁၆) သတို့သမီးတင်တောင်းသောငွေ (အာဖရိက ယဉ်ကျေးမှု) အာဖရိကမှာရှိတဲ့ lobola လူမျိုးတွေဟာ သတို့သမီးတစ်ယောက်ကိုတင်တောင်းဖို့ ဈေးသတ်မှတ်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုရှိပါတယ်။သတို့သားက သတို့သမီးကိုလက်ထပ်ဖို့ ဈေးကို သတ်မှတ်ရပါတယ်။သတို့သားသတို့သမီးနှစ်ဖက်မိဘဆွေမျိုးတွေက ဈေးဆုံဖြတ်တဲ့ပွဲကို အတူတကွတက်ရောက်ကြပါတယ်။ နှစ်ဖက်လုံးသဘောတူညှိုနှိုင်းပြီမှ သတို့သားကပိုက်ဆံပေးရပါတယ်။ သတို့သမီးကြေးမှာ နွားတွေကျွဲတွေကို ရိုးရာအရပေးနိုင်ပေမယ့် အခုခေတ်မှာတော့ ပိုက်ဆံကိုသာပေးကြပါတော့တယ်။ Christmas Eve books giving in Iceland ၁၇) ခရစ်စမတ်အကြို စာအုပ်လက်ဆောင်ပေးခြင်း(အိုက်စလန်ယဉ်ကျေးမှု) ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ချစ်ခင်တဲ့သူတွေအတွက် နည်းပညာအသစ်တွေအတွက် ငွေတွေဖြုန်းတီးနေကြပါတယ်။ လုံခြုံပြီး အန္တရာယ်ကင်းတဲ့ ခရစ်စမတ်အကြိုလက်ဆောင်တစ်ခုလောက်ပေးဖူးကြပါသလား။ အိုင်စလန်နိုင်ငံမှာတော့ ခရစ်စမတ်အကြိုလက်ဆောင်ပြဿနာကို စာအုပ်တစ်အုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းပေးပါတယ်။ အဲဒီနေ့ညနေမှာ လူတိုင်းဟာ စာအုပ်တစ်အုပ်စီဖတ်ရင်း အချိန်ဖြုန်းကြပါတယ်။ အိုင်စလန်နိုင်ငံက လှပတဲ့ခရစ်စမတ်ဓလေ့ထုံးစံကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ပါတယ်။ အခြားသောနိုင်ငံများကလည်း ထိုကောင်းမွန်တဲ့ဓလေ့ကို အတုယူသင့်ပါတယ်။ ဒီလို နိုင်ငံတကာတွင် ထူးခြားသော ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံများကို အွန်လိုင်းမှ ဖတ်ရှုပြီး အများဗဟုသုတ ရစေရန် ပြန်လည်ဝေမ ျှပေးလိုက်ပါသည်။ #BAWA101
သင့်ရဲ့ အသက်နှစ်ဆယ် နေ့ရက်များကို ဘယ်လို အကောင်းဆုံးရှင်သန်နေထိုင်မလဲ။
သင့်ရဲ့ အသက်နှစ်ဆယ် နေ့ရက်များကို ဘယ်လို အကောင်းဆုံးရှင်သန်နေထိုင်မလဲ။#BAWA101
လူတိုင်းက ကိုယ့်ဘဝကို ကိုယ်တည်ဆောက်ရတာပါ။ ကိုယ့်ဘဝကိုကောင်းမွန်စွာတည်ဆောက်ချင်တဲ့အခါ ကောင်းမွန်တဲ့သူတွေနဲ့သာ ဝန်းရံထားဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်ကလည်း လူကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့လိုသလို ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း လူကောင်းတွေနဲ့သာ ဝန်းရံထားခြင်းက ကောင်းမွန်တဲ့ဘဝတစ်ခုတည်ဆောက်ဖို့ အဓိက လိုအပ်ချက်ပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် သင့်ဘဝအတွက် မပတ်သက်သင့်တဲ့လူအမျိုးအစားတွေကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ ၁) သူတို့အကျိုးအတွက် သူများဘဝကို နင်းချေတတ်သူမျိုး ထိုသူမျိုးကို ပတ်သက်ပေါင်းသင်းမိနေပြီဆိုရင်တော့ အမြန်ဆုံး ရှောင်ကျဉ်သင့်ပါတယ်။ ထိုသူမျိုးဟာ သင့်အပေါ်မှာ အခုနေကောင်းနေပေမယ့် သူတို့အကျိုးရှိမယ်ဆိုရင် တစ်ချိန်ချိန်မှာ သင့်ဘဝကို နင်းချေသွားဖို့လည်း ဝန်လေးမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ၂) နောက်ကျော ဓားနဲ့ထိုးမယ့်သူမျိုး ထိုသူမျိုးကတော့ သင့်အပေါ်မှာ အရမ်းကိုယုံကြည်ရအောင် နေပြမယ့်သူမျိုးပါပဲ။ သင်ရင်ဖွင့်သမျှ၊ သင်အခက်အခဲ အကြပ်အတည်းကြုံလာသမျှ သင့်ကို နားထောင်ပေးပါလိမ့်မယ်။ အဲဒါကို သင့်က ယုံကြည်နေမိပြီး သူ့အပေါ်မှာ သင်ကိုယ်တိုင်ချွင်းချက်မရှိယုံကြည်နေတတ်တဲ့အချိန်မျိုးကျမှ သင့်ရဲ့မကောင်းသောအတင်း၊ သင့်ရဲ့အားနည်းချက်၊ သင့်ရဲ့ ဝမ်းနည်းမှု၊ သင့်ရဲ့အားငယ်မှုကိုအားလုံးကို သူများထက်ပိုသိထားတဲ့အတွက်ကို သင့်ကိုအားလုံးချိုးနှိမ်ပြီးမှ သင့်အနားကထွက်သွားမယ့်သူမျိုးပါ။ ၃) သနားတတ်ပြီး မုဒိတာမပွားတတ်သူမျိုး ထိုသူမျိုးကတော့ အင်မတန်မှ သင့်အပေါ်သနားပေးမယ့်သူပါပဲ။ သင့်အဆင်မပြေရင် သင့်ကိုကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သင်အခက်အခဲကြုံလာရင် သူက ဝင်မဖြေရှင်းပေးနိုင်ပေမယ့် အားပေးပါလိမ့်မယ်။ သင်အဆင်မပြေချိန်မှ သူတို့လိုလူမျိုးနဲ့ အဆင်ပြေနေမှာပါ။ သင်က သူ့ထက်သာလွန်တဲ့အခြေအနေတစ်ခု ရသွားပြီဆိုပါစို့…..။ အဲလိုအခြေအနေမှာမှ သူ့ရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကပေါ်လာတတ်တာပါ။ သင်ကတော့ သင့်ကိုအမြဲအားပေးတတ်သူ၊ သနားပေးတတ်သူမို့ သင့်ရဲ့ကျားကုတ်ကျားခဲကြိုးစားထားပြီးရလာတဲ့အောင်မြင်မှုကို သင်က သူ့ကိုအားရဝမ်းသာပြောပြမိတဲ့အခါမျိုးကျမှသာ သူကတော့ သင့်အပေါ်သနားစိတ်မထားနိုင်တော့ဘဲ သင့်နဲ့လည်းထပ်တူဝမ်းမသာနိုင်မယ့်သူမျိုးပါ။ သင်အောင်မြင်လာလေ သူကတော့ သင့်နဲ့ထပ်တူမုဒိတာမပွားနိုင်၊ ဟန်ဆောင်တောင်မပြုံးပြနိုင်တော့ဘဲ သင်နဲ့အဝေးဆုံးကို ထွက်သွားပြီး မကောင်းပြောနေမယ့်သူမျိုးပေါ့။ ၄) ပျက်စီးခြင်းလမ်းကြောင်းပေါ် အပါခေါ်မယ့်သူမျိုး ထိုလူမျိုးကတော့ သင့်အပေါ်မှာ အရမ်းကိုကောင်းပြမယ့်သူမျိုးပါပဲ။ ဒါပေမယ့် သင့်ကိုသူတို့ရဲ့မကောင်းသောအကျင့်တွေကို ထုတ်ပြမှာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ သင့်ကိုအရမ်းရင်းနှီးအောင်ပေါင်းပြပါလိမ့်မယ်။ သင်က သူတို့အပေါ်အကောင်းချည်းမြင်နေပြီဆိုတဲ့အချိန်ကျရင်တော့ သူတို့ရဲ့မကောင်းသောအကျင့်စရိုက်တွေထဲ သင့်ကိုစတင်ဆွဲခေါ်တော့မှာပါ။ ဥပမာ။ စိတ်ကြွဆေးသုံးနေတဲ့ သူတစ်ယောက်ကို သင်ကမသိဘဲ ပေါင်းသင်းမိနေတယ်ဆိုပါစို့။ သင့်အပေါ်မှာ သူကအနွံအတာခံလွန်းလို့ သင်ကသူ့ကို အရမ်းကိုခင်မင်နေပြီဆိုမှ သူသုံးနေတဲ့ စိတ်ကြွဆေးကို သုံးကြည့်ဖို့ဆွယ်လာပါတော့တယ်။ အရက်သောက်တတ်သူလည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။ ထိုသူမျိုးကတော့ သူတို့ဘဝပျက်စီးရတာတင် နောင်တမရနိုင်ဘဲ ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ပါ သူတို့လိုပျက်စီးအောင်ဖျက်ဆီးပစ်မယ့်သူမျိုးပါ။ ၅) ရသမျှ ယူတတ်သူမျိုး ထိုသူမျိုးက သင့်မှာ သူတို့အတွက် ပေးနိုင်ကမ်းနိုင်တာရှိနေသရွေ့ သင့်ဆီကရသလောက်ယူနေမှာမို့ သင့်အပေါ်မှာကောင်းနေအုံးမှာပါ။ သင့်ဆီက သူတို့အတွက် ရစရာမရှိတော့ဘူးဆိုရင်တော့ သင့်အပေါ်မှာ ဘာမှမကောင်းနိုင်တော့သလို ဟန်ဆောင်ပန်ဆောင်တောင် သင့်အနားမှာနေတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ထိုသူမျိုးက သင့်အပေါ်မှာကောင်းနေတယ်ဆိုရင်တော့ စိတ်ချပါ သင်ထံက သူတို့လိုချင်တာရနေလို့ပါ။ ၆) ကိုယ့်အတွက်သာကြည့်တတ်သူမျိုး သင့်ထံ သူတို့ရဲ့အခက်အခဲတွေ၊ ပြ ဿနာတွေ၊ အကြပ်အတည်းတွေကို မကြာခဏလာလာပြီး ပြောပြအကူအညီတောင်းဖူးတဲ့သူတွေရှိမှာပါ။ ဒါပေမယ့် သင်အခက်အခဲကြုံရတဲ့အခါ သူတို့က သင့်အပူတွေကို ဘယ်လိုမှဝင်မခံစားပေးနိုင်ဘဲ သူတို့အပူသာသင့်ထံသယ်လာရင်ဖွင့်တာမျိုးပေါ့။ သူတို့အပူဒုက ္ခ ကြုံနေချိန်မှာ သင်ကနားလည်ခံစားပြီး သင့်အပူလို့သဘောထားဖြေရှင်းပေးတတ်ခဲ့ပေမယ့် သင့်အပူကြုံရတဲ့အလှည့်ကျတော့ မသိချင်ယောင်ဆောင်နေတဲ့အပြင် နားထောင်ပေးဖို့နေနေသာသာ သူတို့ကိုအပူလာမပေးစေချင်တဲ့သူမျိုးပါ။ ပြောရရင်တော့ တကိုယ်ကောင်းဆန်တတ်သူများပါပဲ။ ၇) မပြုပြင်တတ်သူမျိုး ထိုသူမျိုးကတော့ သင့်ကိုစိတ်ရှုပ်စေမယ့်သူမျိုးပါ။ ပြ ဿနာတွေကြုံလာတိုင်း သင့်ကိုလာညည်းပါလိမ့်မယ်။ သင်ကလည်း သနားပြီး ကူညီဖြေရှင်းပေးလိုက်မယ်ဆိုပါစို့။ မပူပါနဲ့ အဲလိုလူမျိုးက မကြာခဏ သင့်ထံလာပြီးဖြေရှင်းခိုင်းမယ်၊ ညည်းတွားမယ်၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်တော့ သူတို့အမှားတွေကို ပြုပြင်ယူဖို့၊ စဉ်းစားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ အဲလိုလူမျိုးကျတော့ ခိုနဲ့တူပါတယ်။ အမြဲညည်းတွားနေပြီး အဆင်ပြေဖို့ ဘာကိုမှ ကြိုးစားပြုပြင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကြာလာတော့ သင်သာ စိတ်ရှုပ်မှုကို ခံစားရပါလိ့မ်မယ်။#BAWA101