၁) Tamil (5000 years old) ရှေးအကျဆုံးဘာသာစကားအဖြစ် သီရိလင်္ကာနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင်လူဦးရေ ၇၈သန့်ခန့် တရားဝင်ဘာသာစကားအဖြစ်အသုံးပြုခဲ့သည့် တမီးလ်ဘာသာစကားသည် ယနေ့ခေတ်အထိအသုံးပြုနေသည့် ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယတောင်ပိုင်းနှင့် အိန္ဒိယအရှေ့ပိုင်းတွင်အသုံးများကြသည့် Dravidian ဘာသာစကားရဲ့တစိတ်တပိုင်းဖြစ်ပြီး တမီးလ်နာဒူးပြည်နယ်တွင် ကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုသောဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ တတိယရာစုဘီစီခေတ်တွင် ရေးထိုးထားသောကျောက်စာများတွင် တမီးလ်ဘာသာစကားကိုတွေ့ရပါတယ်။

၂) Sanskrit (5000 years old) တမီးလ်နဲ့မတူဘဲ ကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုခဲ့တဲ့ဘာသာစကားကတော့ ရှေးခေတ်အိန္ဒိယဘာသာစကားဖြစ်တဲ့ Sanskrit ဘာသာစကားပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဘီစီ ၆၀၀၀န်းကျင်မှာ အသုံးပြုခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အသုံးပြုမှုကျဆင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ အခုလက်ရှိမှာတော့ ဘာသာရေးဆိုင်ရာဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ဟိန္ဒူ၊ ဗုဒ္ဓ၊ဂျိန်းစတဲ့ဘာသာရေးကျမ်းစာမှာတော့ ထိုဘာသာစကားနဲ့ဖော်ပြထားတာကို တွေ့ရတဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှေးအကျဆုံးဘာသာစကားလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ပထမဆုံးတွေ့ရတဲ့အမှတ်အသားကတော့ ဘီစီတစ်ထောင်ကျော်မှာ ရေးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ Vedic Sanskrit hymns ရှေးခေတ်ဓမ္မသီချင်းများစုစည်းမှုတွေမှာ အများဆုံးတွေ့ရတာပါပဲ။ လေ့လာချက်တွေအရ ဥရောပဘာသာစကားများပေါ်အခြေခံတဲ့ပုံစံဖြစ်ပြီး ခုချိန်ထိ အိန္ဒိယရဲ့တရားဝင်ဘာသာစကားများထဲက တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။

၃) Egyptian (5000 years old) အီဂျစ်ဘာသာစကားကလည်း ရှေးအကျဆုံးဘာသာစကားထဲမှာ တစ်ခုအပါဝင်ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ရေးသားခဲ့တဲ့အမှတ်အသားတွေအရ ဘီစီ ၃၄၀၀ခန့်ကအသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ သုံးသပ်ရပြီး ရှေးခေတ်အီဂျစ်တိုင်းရင်းသားဘာသာစကား Egyptian Coptic ဖြစ်တယ်လို့ထင်ရပါတယ်။ Coptic ဘာသာစကားဟာဆိုရင် အီဂျစ်မှာ အေဒီ၁၇ရာစုနှောင်းပိုင်းမှာ ကျယ်ပြန့်စွာသုံးနှုန်းခဲ့တဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ အီဂျစ်မှာရှိတဲ့ Coptic Church ကျောင်းတွေမှာတော့ ဘာသာရေးစကားအဖြစ်အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။အခုချိန်မှာတော့ လက်တစ်ခုပ်သာ လူအနည်းစုကသာ ထိုဘာသာစကားကို ခုချိန်ထိ ကျွမ်းကျင်စွာပြောဆိုသုံးနှုန်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

၄) Hebrew (3000 years old) 400 CE ဝန်းကျင်ခန့်တွင် အသုံးပြုမှုပျောက်ဆုံးသွားပြီး အခုအခါမှာတော့ ဂျူးလူမျိုးများရဲ့ဘာသာရေးစကားအဖြစ်ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားတာကိုလေ့လာတွေ့ရှိပါတယ်။ ၁၉ရာစုနဲ့၂၀ရာစုခန့်တွင် ဇီယွန်(Zionism)ဝါဒီမြင့်တက်လာပြီး ဟီဘရူးဘာသာစကားအသုံးပြုမှုပြန်လည်ထွက်ပေါ်လာကာ အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့တရားဝင်ဘာသာစကားလိုဖြစ်လာပါတယ်။ နဂိုမူလ ကျမ်းစာဟီဘရူးဘာသာစကားနဲ့အနည်းငယ်ကွဲပြားသော်လည်း ခေတ်သစ်ဟီဘရူးဘာသာစကားပြောဆိုသူများက ထိုခေတ်ဟောင်းကျမ်းစာတွေကိုဖတ်ရှုနားလည်နိုင်ကြပါတယ်။ ခေတ်သစ်ဟီဘရူးဘာသာစကားဟာ အခြားသောဂျူးဘာသာစကားတွေရဲ့လွှမ်းမိုးမှုလည်း ရှိတာကိုလေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။

၅) Greek (2900 years old) ဂရိဘာသာစကားဟာ ဂရိနဲ့ ဆိုက်ပရပ်စ် (Cyprus) ဒေသတွေမှာ ဂရိရဲ့ပထမဆုံးပြောဆိုသုံးနှုန်းခဲ့တဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အခုလက်ရှိတူရကီရဲ့အစိတ်အပိုင်းဖြစ်တဲ့ အာရှမိုးနားဒေသရဲ့ပထမဆုံးဘာသာစကားလည်းဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် သုံးထောင်ကျော်ကရေးသားအသုံးပြုခဲ့တဲ့ဘာသာစကားဖြစ်တယ်လို့ သမိုင်းအထောက်အထားတွေအရသိရပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဂရိဘာသာစကားဟာ ဒီနေ့ခေတ်ပြောဆိုသုံးနှုန်းနေတဲ့ အခြားသော Indo-European ဘာသာစကားထက်ပိုကြာရှည်အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့သုံးသပ်ရပါတယ်။ သမိုင်းကြောင်းအရ သုံးပိုင်းခွဲနိုင်ပြီး ရှေးခေတ်ဂရိဘာသာစကား၊ ခေတ်လယ် ဂရိဘာသာစကားနဲ့ ခေတ်သစ်ဂရိဘာသာစကားရယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဂရိနဲ့ ဆိုက်ပရပ်စ် (Cyprus) မှာနေထိုင်သူ လူပေါင်း ၁၅သန်းကျော်ကတော့ ခေတ်သစ်ဂရိဘာသာစကားကိုပြောဆိုသုံးနှုန်းနေကြပြီး သြစတြေးလျနဲ့ US ကဲ့သို့နိုင်ငံများတွင်လည်း ဂရိဘာသာစကားပြောဆိုသူတွေရှိပါတယ်။

၆) Basque (2200 years old) ဒီဘာသာစကားကတော့ စပိန်နဲ့ပြင်သစ်တွင် နေထိုင်သူလူနည်းစုပြောဆိုသုံးနှုန်းကြပါတယ်။ ပြင်သစ်နဲ့စပိန်ဘာသာစကားတွေဖြင့် လုံးဝမသက်ဆိုင်ဘဲ ကမ္ဘာပေါ်က အခြားသောဘာသာစကားတွေဖြင့်လည်း လုံးဝမသက်ဆိုင်ပါ။ ဘာသာဗေဒပညာရှင်များက ထိုဘာသာစကားနဲ့ပတ်သက်ပြီးလေ့လာစူးစမ်းမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ပေမယ့် သေချာသည့်အရင်းမြစ်များကို မသိရှိခဲ့ရပါချေ။ သို့ပေမယ့် သေချာတာတစ်ခုကတော့ ဥရောပမှာ ရှိခဲ့ဖူးပြီး ခေတ်သစ်ဘာသာစကားအဖြစ်မပြောင်းလဲခင် တိမ်မြုပ်သွားသောဒေသအချို့မှာ သုံးနှုန်းခဲ့ပါတယ်လို့သုံးသပ်ကြပါတယ်။

၇) Lithuanian (5000 years old) Indo-European language ဘာသာစကားထဲက တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ခေတ်သစ်ဂျာမန်၊ အီတလီနဲ့အင်္ဂလိပ်ဘာသာကဲ့သို့ ဘာသာစကားတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ Lithuanian ဘာသာစကားက Sanskrit, Latin နဲ့ ရှေးခေတ် ဂရိဘာသာစကားတွေနဲ့ အသံထွက်ခြင်း၊ သဒါ္ဒအသုံးအနှုန်းခြင်း ဆက်နွယ်နေပြီး ထိုဘာသာမှကွဲပြားဆင်းသက်လာတဲ့ဘာသာစကားအခွဲတွေထက် ပိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ လစ်သူယေးနီးယမ်းနိုင်ငံရဲ့ တရားဝင်ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ဥရောပသမဂ္ဂ၏တရားဝင်ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒီဘာသာစကားကို ဘာသာစကားဆိုင်ရာဥပဒေများဖြင့် ကာကွယ်ထားပါတယ်။

၈) Farsi (2500 years old) ဒီဘာသာစကားကို ခေတ်သစ် အီရန်၊ အာဖဂန်နစ္စတန် နဲ့ တာဂျစ်ကစ္စတန်နိုင်ငံမှာ အသုံးပြုနေတဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ Farsi ဘာသာစကားမှာ ခေတ်ဟောင်းပါရှန်းဘာသာစကားမှဆင်းသက်လာသော ပါရှန်းအင်ပါယာရဲ့တရားဝင်ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ ခေတ်သစ်ပါရှန်းဘာသာစကားကတော့ 800 CE ဝန်းကျင်ခန့်မှာ စတင်ပြောင်းလဲပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ခေတ်သစ်ပါရှန်းဘာသာစကားပြောသူများမှာ 900 CE မှာရေးသားခဲ့တဲ့ပါရှန်းဘာသာစကားကိုဖတ်နိုင်ပြီး ရှိုတ်စပီးယားခေတ်မှ အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူတွေထက်စာလျှင် အခက်အခဲမရှိဖတ်နိုင်ပါတယ်။

၉) Irish Gaelic (1500 years old) ဒီဘာသာစကားကိုပြောဆိုသူမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် 2,76,000 ခန့်ရှိပါတယ်။ ကြေးခေတ်ကနေဆင်းသက်လာတဲ့ မူလအရင်းမြစ်ဖြစ်ပါတယ်။အေဒီ ၆ခု ဝန်းကျင်ခန့်မှာ ရိုးရာဘာသာစကားအဖြစ်သုံးသပ်ကြပါတယ်။ အိုင်းရစ်ဘာသာစကားမှာ Manx, Scottish Gaelic, Welsh, Cornish နဲ့ Breton ဘာသာစကားတွေနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိနေပါတယ်။ အေဒီ ၅နဲ့ ၆ခု တွင် Ogham လို့ခေါ်သော ကျောက်တုံးများတွင်ရေးသားခဲ့သောစာသားများတွင် ရှေးအကျဆုံးတွေ့နိုင်ပါတယ်။

၁၀) Icelandic (1200 years old) အိုက်စလန်ရဲ့အမျိုးသားဘာသာစကားဖြစ်ပြီး လူပေါင်း 3,30,000 ခန့်ပြောဆိုကြပါတယ်။ ဒိန်းမတ်၊ USA နဲ့ ကနေဒါမှာလည်း ပြောဆိုသုံးနှုန်းကြတဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ အိုက်စလန်ဘာသာစကားသည် ဂျာမန်မြောက်ဘက်ဘာသာစကားလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၉ရာစုနဲ့၁၀ရာစုကြား နော်ဝေမှာခြေချနေထိုင်သူတွေမှ ဆင်းသက်လာပြီး Norse ဘာသာစကားမှ ပြောင်းလဲလာတဲ့ဘာသာစကားဖြစ်ပါတယ်။ ခေတ်ဟောင်း Norseဘာသာစကားနဲ့အတော်လေးဆင်တူပြီး (1068-1148) ခုနစ် ခေတ်ဟောင်းအိုက်စလန်သမိုင်းကြောင်းတွေကနေ ဆင်းသက်လာတယ်လို့ ရေးသားဖော်ပြကြပါတယ်။

၁၁) Chinese (6000 years old) ၁.၂ ဘီလီယံခန့် မူလတရုတ်ဘာသာစကားကိုပြောဆိုကြပါတယ်။ Sino-Tibetan ဆိုတဲ့ တိဘက်ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အုပ်စုတွေကနေ ဆင်းသက်လာတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီဘာသာစကားနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှုပ်ထွေးမှုတွေရှိနေပြီး တရုတ်စာလုံးတွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း၃ထောင်ခန့်ကစတင်တယ်လို့ဆိုကြပါတယ်။ Shang Dynasty လို့ခေါ်တဲ့ ရှိရှန်မင်းဆက် ဘီစီ ၁၆မှ၁၁ရာစုအတွင်းမှာ တွေ့ခဲ့တဲ့ အရုပ်စာတွေမှာတွေ့ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ သို့ပေမယ့် နားလည်လွယ်အောင် ၁၉၅၆ခုနစ်မှာ ရေးသားခဲ့တဲ့စာတွေကိုရိုးရှင်းအောင်ပြန်လည်ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

၁၂) Arabic (1500 years old) အာရဗီဘာသာစကားသည် မြင့်မြတ်သောဘာသာစကားဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြပါတယ်။ အူဒူနဲ့မလေးဘာသာစကားတွေရဲ့မူလအရင်းမြစ်ဖြစ်ပြီး ဘာသာစကားအခွဲများစွာလည်းပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။ လူဦးရေသန်းပေါင်း ၂၆၀ခန့်ပြောဆိုကြတဲ့ဘာသာစကားလည်းဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားအချို့ sugar, အက္ခရာသချာၤ (algebra), alcohol နဲ့ စော်ဘွား (emir) စတဲ့စကားတွေက အာရဗီဘာသာစကားမှဆင်းသက်လာတာဖြစ်ပါတယ။် ပထမဆုံးဘာသာစကားအဖြစ်တီထွင်ခဲ့ပြီးမှ နောက်ထပ်ထောင်ပေါင်းများစွာသောဘာသာစကားခွဲတွေပေါ်ထွက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ အချို့သောဘာသာစကားအခွဲတွေက ပျောက်ဆုံးကုန်ပြီး အချို့ကတော့ ဒဏ္ဍရီအဖြစ်သာကျန်ခဲ့ပါတော့တယ်။ https://www.holidify.com/pages/oldest-languages-of-world-365.html လင့်မှဘာသာပြန်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ခက်ခဲသောဘာသာစကားအချို့ပါဝင်တာကြောင့် အမှားအယွင်းများရှိခဲ့လျှင်လည်း အမှန်ပြင်နိုင်အောင်ဝေဖန်ထောက်ပြပေးသွားခဲ့ပါလို့