ဘဝရည်မှန်းချက်ရေရေရာရာမသိသေးဘူးဆိုရင် လုပ်ကြည့်သင့်တဲ့အချက်တွေ
အချို့ကတော့ ဘာလုပ်မယ်၊ ဘာဖြစ်ချင်တယ်….ဆိုပြီး ရည်မှန်းချက်ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ရှိသလိုလည်း ကိုယ်သွားမယ့်လမ်းကြောင်းကို ကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်ပြီး လျှောက်တတ်ကြပါသေးတယ်။ ဇွဲ၊လုံ့လ၊ ဝီရိယနဲ့ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်ပြီး ကျော်ဖြတ်လိုက်တဲ့အခါ အစွမ်းအစတွေတိုးတက်လာပြီး ကိုယ်ရောက်ချင်တဲ့ပန်းတိုင်ကို အောင်မြင်စွာ ရောက်ရှိနိုင်တာပေါ့။ တချို့ကတော့ ဘဝမှာ ဘာကြီးဖြစ်ရမယ်ရယ်လို့ ရေရာစွာမသိကြပါဘူး။ အဲဒါကြောင့်ကိုပဲ ဘယ်လမ်းကြောင်းကိုရွေးလို့ ဘာလုပ်မယ်ဆိုတာကို မသိကြဘဲ ဘယ်ကိုခရီးပေါက်အောင်လျှောက်ရကောင်းမှန်းမသိပြန်ပါဘူး။ အဲဒီ့အခါ ဘယ်လိုလုပ်သင့်ပါသလဲ။
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာများကိုညွှန်ပြနေသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနာကျင်မှု ၁၀မျိုး
ခန္ဓာကိုယ်၊ စိတ်နဲ့ ဝိဉာဉ်ဆိုတဲ့ ၃မျိုးပေါင်းစပ်ပြီး လူသားတစ်ယောက်ဖြစ်တည်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်ကိုပဲ စိတ်ခံစားချက်တိုင်းက အံ့အားသင့်စရာ ခန္ဓာကိုယ်ကို တိုက်ရိုက်ပတ်သတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဝါးဆိုင်ရာအရ အချို့သောလက္ခဏာတွေ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နောက်ကျောနာကျင်ခြင်း၊ နာတာရှည်မောပန်းလွယ်ခြင်းစတဲ့လက္ခဏာတွေကို မရှင်းပြနိုင်တာတွေရှိပါတယ်။ သူတို့ဖော်ပြချက်တွေအရတော့ ပတ်ဝန်းကျင်က အကြောင်းအရာတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတွေ ဝမ်းနည်းမှုနဲ့စိတ်ပျက်မှုတွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်တဲ့။ သင့်ရဲ့စိတ်နဲ့ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတွေကြောင့် မတူညီတဲ့နာကျင်မှုတွေနဲ့ တုံ့ပြန်မှုရှိပါတယ်။ ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့နာကျင်မှုအချို့ကိုဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
စိတ်ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်စေတဲ့နည်းလမ်း ၁၀ခု
ကျန်းမာရေးလို့ ပြောတဲ့အခါ ကိုယ်ကျန်းမာရေးတင်ပြောလို့မရပါဘူး။ စိတ်ကျန်းမာရေးပါ ထည့်ပြောမှ ပြည့်စုံမှာဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ ကိုယ်ကျန်းမာရေးကြား ညီမျှမှုရှိနေမှာသာ ထိုလူက ကျန်းမာနေတယ်လို့ ဆိုနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်ခုစလုံးမျှတအောင် ဂရုမစိုက်နိုင်တဲ့အခါ ထိုလူက ဘယ်အရာကိုမှအောင်မြင်အောင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှာမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ကျန်းမာသန်စွမ်းနေတယ်လို့ထင်ရပေမယ့် စိတ်ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့အခါ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကိုပါတဖြေးဖြေးထိခိုက်လာနိုင်တာပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကိုပါ လွှမ်းမိုးမှုရှိနိုင်ပါတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကောင်းစေဖို့ အခြေခံအချက်ကတော့ အရာအားလုံးကို အကောင်းဘက်က မြင်ပေးတတ်တဲ့စိတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအကောင်းမြင်တတ်တဲ့စိတ်က စိတ်ချမ်းသာစေပြီး အဆိုးမြင်တတ်တဲ့စိတ်ကတော့ သင့်ကို စိတ်ဓာတ်ကျအောင်ဆွဲချနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ့အခါမှာတော့ သင့်စိတ်ညစ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးမကောင်းနိုင်တော့ပါဘူး။ အဲဒီလိုမဖြစ်ရစေဖို့ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့လျစ်လျူမရှုထားသင့်တဲ့အရာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒီ့အရာတွေကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
ဘဝမှာ နေပျော်စေဖို့သင်ယူသင့်တဲ့အရာ ၆ မျိုး
ဘဝကိုနေပျော်စေဖို့က သင်ယူသင့်တဲ့အရာတွေထဲက အဓိကတစ်ခုကတော့ ပျော်ရွှင်မှုပါပဲ။ လူတိုင်းက ဘဝမှာ ပျော်ရွှင်ဖို့ဘဲ အဓိကလိုချင်ကြမယ်ထင်ပါတယ်။ လူတိုင်းမှာ အပူကိုယ်စီနဲ့ ဖိအားတွေရှိနေတတ်ကြပါတယ်။ အဲဒါတွေကြောင့်ပဲ ဘဝက နေပျော်စရာမကောင်းတော့ပါဘူး။ ဘယ်လောက်ပဲကြိုးစားပါစေ ကြိုးစားသမျှ အရာမထင်တဲ့အခါမှာတော့ စိတ်ဆင်းရဲလာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဘဝကိုနေပျော်စေဖို့ သင်ယူသင့်တဲ့အရာလေးတွေကိုဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ထိုအရာလေးတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး သင်ယူကြည့်ပြီး ဘဝကိုကျေနပ်နိုင်ပါစေ။
အလုပ်မှာမပျော်တော့တဲ့အကြောင်းရင်းကိုဆန်းစစ်ပါ။
လူရယ်လို့ဖြစ်လာရင် စားဝတ်နေရေးဆိုတဲ့စကားလုံးလေးလုံးအတွက် လှုပ်ရှားရုန်းကန်ရင်း ရှင်သန်ကြတာပါပဲ။ အဲဒီ့အခါမှာ ကိုယ့်ရဲ့အသက်မွေးနိုင်တဲ့အလုပ်တစ်ခုခုကိုတော့ လုပ်နေကြရတဲ့သူတွေချည်းပါ။ များသောအားဖြင့် ကျောင်းပြီးလို့ဘွဲ့တစ်ခုရချိန်မှာဖြစ်ဖြစ် အလုပ်တစ်ခုခုတော့ လုပ်ကြရပါတယ်။ အဲဒါမှသာ အမြင်ကျယ်လာမယ်၊ ကိုယ်တတ်မြောက်ထားတဲ့ပညာကို အသုံးချနိုင်မယ်၊ လူမှုဆက်ဆံရေး ကောင်းလာမယ်၊ ငွေရဲ့တန်ဖိုးကိုနားလည်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အလုပ်တခုခုကိုတော့ လုပ်ကြတာပါတယ်။ အဲဒီလိုအလုပ်လုပ်ကြတဲ့အခါမှာ တစ်နေ့တာရဲ့ ၈နာရီခန့်ကို အလုပ်ခွင်ထဲမှာပဲ ကုန်ဆုံးကြရတာမို့ အလုပ်ခွင်မှာ ပျော်ရွှင်ဖို့က အရေးကြီးတဲ့အချက်တစ်ချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အလုပ်မှာမပျော်တော့တဲ့အခါ ဘယ်လိုမပျော်တာလဲဆိုတဲ့အချက်ကလည်း စဉ်းစားသင့်တဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။
စကားပြောခြင်းအနုပညာအတွက် အချက် ၆ချက်
ဘဝရဲ့အရာအားလုံးမှာ စကာပြောခြင်းအနုပညာက မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ စွမ်းရည်တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။ စကားပြောဆိုတတ်ခြင်းက လူတွေနဲ့သင့်ကိုမိတ်ဆက်ပေးနိုင်ပြီး အရေးကြီးတဲ့လူတွေဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ သင့်ရဲ့မိတ်ဆွေ၊ သူငယ်ချင်း၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ စကားပြောစွမ်းရည်က လူမှုဆက်ဆံရေးအခြေခံတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။ လူမှုဆက်ဆံရေးကောင်းဖို့အတွက် စကားပြောစွမ်းရည်ကောင်းဖို့လိုပါတယ်။ စကားပြောစွမ်းရည်မကောင်းခြင်းက လူမှုပတ်ဝန်းကျင်မှာ၊ စီးပွားရေးမှာ ၊ သင့်ရဲ့အလုပ်ခွင်မှာလည်း အဆင်မပြေနိုင်ပါဘူး။
မအောင်မြင်တဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပြန်ဆန်းစစ်သင့်တဲ့အရာတွေ
မအောင်မြင်ချင်တဲ့သူရှိမယ်မထင်ပါဘူးနော်။ လူတိုင်းလိုလိုက အနည်းနဲ့အများတော့ အောင်မြင်ချင်ကြတယ်လို့ ဖြေကြမှာချည်းပါပဲ။ လူတိုင်းက သူတို့ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ဘဝအတွေ့အကြုံတွေအရတော့ အောင်မြင်မှုကို အမျိုးမျိုး သတ်မှတ်ထားတတ်ကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း မအောင်မြင်ချင်တဲ့သူရယ်လို့တော့ ရှိမယ်မထင်ပါဘူး။ ကိုယ့်ကိုကိုယ် သတ်မှတ်ထားတဲ့အောင်မြင်မှုကို မရောက်နိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့အတွေးမျိုးကိုကော တွေးမိတတ်ကြမှာပါ။ ဘာဖြစ်လို့ပါလိမ့်……။ “ဟယ်….သူက ကျောင်းတုန်းက ငါနဲ့အတန်းတူတူပဲ၊ ခုတော့ သူကအောင်မြင်နေပြီ။” ဆိုတာမျိုး “သူကတော့ ငါ့နောက်မှာ ဒီလမ်းကြောင်းထဲဝင်လာတာ….ခုတော့ သူက ငါ့ထက်တောင် နာမည်ရသွားပြီ” ဆိုတာမျိုးနဲ့ အလားတူ စကားမျိုးတွေကြားဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ အဲဒါဆို သူတို့တွေက ဘာလို့အောင်မြင်ပြီး မအောင်မြင်တဲ့သူတွေကျတော့ ဘာကြောင့်မအောင်မြင်နိင်သေးတာလဲ။ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်တိုင်စိတ်မပါတဲ့အလုပ်ကို စားဝတ်နေရေးအတွက် မဖြစ်မနေ၊ မတတ်သာလို့လုပ်နေရတာလား၊ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့အလုပ်ကို ဘာလို့ လုပ်ခွင့်မရတာလဲ။ စသဖြင့် တွေးဖူးကြမှာပါပဲ။ အဲဒီလိုတွေးဖူးတယ်ဆိုရင်တော့ ဘာလို့များ ကိုယ်သတ်မှတ်ာထးတဲ့အောင်မြင်မှုကို မရနိုင်တာလဲဆိုတာကို ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပြန်ဆန်းစစ်ကြည့်သင့်ပါတယ်။ ဘယ်အချက်တွေပြန်ဆန်းစစ်ကြည့်သင့်လဲဆိုတာ ဖတ်ကြည့်လိုက်ပါအုံး။
အရမ်းပြီးပြည့်စုံချင်တဲ့စိတ် (Perfectionism) ကို ဘယ်လိုစီမံမလဲ။
သင့်ရဲ့အလုပ်ခွင်မှာ ထိုကဲ့သို့ perfectionism ဖြစ်ချင်တဲ့လူမျိုးကို မြင်ဖူးပါသလား။ အလုပ်တွေပြီးမြောက်တာမှန်ပေမယ့် အရမ်းပြည့်စုံချင်တဲ့စိတ်၊ အမှားမပါချင်တဲ့စိတ်များလွန်းပြီး အလုပ်တစ်ခုကို အရမ်းသနေတတ်တဲ့လူမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်ကိစ္စရပ်လေးတွေမှာတောင်မှ အမှားမရှိ၊ အပြည့်စုံဆုံးဖြစ်ချင်နေတဲ့စိတ်ကို ထိန်းချုပ်မရဖြစ်နေတတ်တဲ့လူမျိုးပါ။ သူတို့အတွက် အစီအစဉ်တွေချမှတ်ဖို့ အချိန်တွေအများကြီးယူပြီး စီစဉ်နေတာမျိုး၊ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအတွက် လေ့လာနေမျိုးနဲ့တင် အချိန်တွေကြာနေတတ်ပြီး စတင်ဖို့ခက်ခဲနေတတ်ပါတယ်။ တစုံတခုကို အမှားမရှိချင်တဲ့စိတ်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစိတ်ကို ဘယ်လိုထိန်းချုပ်ပြီး ဘယ်လိုစီမံမလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
အကောင်းမြင်တတ်သူနဲ့ အဆိုးမြင်တတ်သူရဲ့ကြားက ခြားနားချက်များ
အကောင်းမြင်တတ်တဲ့သူဆိုတာက ကိုယ့်အပေါ်ဘယ်လောက်ပဲဆိုးဝါးတဲ့အပြုအမူတွေဖြစ်လာပါစေ၊ ကောင်းတဲ့ဘက်က တွေးပြီး ပျော်ပျော်နေတတ်သူဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အကောင်းဘက်ကတွေးတဲ့အတွက် အနည်းဆုံး စိတ်ချမ်းသာရတာပါပဲ။ အဆိုးမြင်တဲ့သူကတော့ ဘာမှမဖြစ်လာသေးလည်း တွေးပူနေတတ်တာမျိုး၊ ဖြစ်လာသမျှရဲ့ အကြောင်းအရာအားလုံးကို အဆိုးချည်းတွေးပြီး အပူများတဲ့သူပါပဲ။ ထိုသူမျိုးကတော့ စိတ်မချမ်းသာရသလို၊ မဖြစ်လာသေးတာကိုပါ ကြိုတွေးပူတတ်သူမို့ လူ့ဘဝမှာ နေပျော်ဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အကောင်းမြင်တတ်တဲ့သူနဲ့ အဆိုးမြင်တတ်တဲ့သူကြားမှာ ဘာတွေခြားနားသွားသလဲဆိုတာလေး ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
သင့်ကလေးကို စိတ်ဓာတ်တက်ကြွအောင် ဘယ်လိုလှုံ့ဆော်ပေးနိုင်မလဲ။
ကလေးချင်းမတူနိုင်ပါဘူး။ တချို့ကလေးတွေမှာ သူတို့ဖြစ်ချင်တာလေးတွေ သတ်မှတ်ထားတတ်ကြပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ အိမ်စာကို ကျောင်းကပြန်လာတာနဲ့ ရေးပြီးမှ ဆော့ကစားတာမျိုးပေါ့။ တခုခုကို သတ်မှတ်ထားတတ်ပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့အတိုင်းရအောင် လုပ်တာမျိုးပါ။ တချို့ကျပြန်တော့ လုပ်စရာရှိတာတွေကို သတိမရသလို၊ တကူးတကလုပ်ကိုလုပ်ရမယ်လို့ မတွေးတတ်ကြပြန်ပါဘူး။ ကျောင်းကနေအိမ်ပြန်ရောက်တာနဲ့ လွယ်အိတ်ချပြီး ပြေးဆော့တာမျိုးပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးကလေးတွေကို ဘယ်လိုမျိုး နည်းလမ်းတကျသတ်မှတ်ပေးမလဲဆိုတာမျိုးဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
သင့်ကလေးကို စိတ်ထိခိုက်စေတဲ့အခါ လုပ်သင့်သော အရာများ
ကလေးထိန်းကျောင်းခြင်းက အလွန်ခက်ခဲတဲ့အလုပ်ဆိုတာ မိဘတိုင်းသိကြမှာပါ။ သတိထားပြုစုနေတဲ့ကြားက ကလေးတွေကို ကိုယ်တိုင်မရည်ရွယ်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုမဟုတ်တစ်ခုနဲ့ စိတ်ထိခိုက်စေတဲ့အခိုက်အတန့်မျိုးရှိဖူးကြမှာပါ။ အရမ်းဆိုးတဲ့အခြေအနေမျိုး ဖြစ်ချင်မှဖြစ်မှာပေမယ့် အကောင်းဆုံးအာရုံစိုက်ပြီး ကလေးကို သတိထားဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ ကလေးက တခုခုကို နာကျင်ခံစားရပြီဆိုတာနဲ့ သင်က ချက်ချင်းကို ကုစားပေးနိုင်တဲ့အပြုအမူမျိုး၊ စကားမျိုးနဲ့ပြန်လည်အားပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ သတိထားရမှာက ကလေးကို နာကျင်အောင် ရိုက်နှက်ဆုံးမပြီးမှ ကလေးပူဆာသမျှ ဆက်တိုက်အလိုလိုက်ပြီးပြန်ချော့ခိုင်းတာမျိုးနဲ့ မတူပါဘူးနော်။ ကလေးရဲ့စိတ်ခံစားချက်ကို အလေးထားဖို့ ဆိုလိုချင်တာဖြစ်ပါတယ်။ သင့်ရဲ့အပြုအမူ၊ သင့်ရဲ့စကားက ကလေးရဲ့စိတ်ကိုဘယ်လောက်ထိသွားပြီးထိခိုက်စေသလဲဆိုတာမျိုးကို သတိထားပြီး ပြန်လည်လုပ်ပေးသင့်တာကိုပြောပြပေးချင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကလေးရဲ့စိတ်ခံစားချက်ကို လျစ်လျူရှုလိုက်ခြင်းက ရေရှည်မှာ ကလေးစိတ်ကို ဒဏ်ရာဖြစ်စေပြီး ဘယ်လိုမှ မေ့ပျောက်နိုင်မှာမဟုတ်တာမျိုးဖြစ်လာတဲ့အခါ ကလေးက စိတ်အားငယ်တတ်သူ၊ ဝမ်းနည်းတတ်သူ၊ အကြောက်လွန်သူဖြစ်လာတတ်ပြီး များသောအားဖြင့် အနိုင်ကျင့်ခံရတတ်သူ၊ ဆိုးသွမ်းသူ၊ အနိုင်ကျင့်တတ်သူစသဖြင့် မကောင်းတဲ့အပြုအမူနဲ့အပြောအဆို၊ အနေအထိုင်ဘက် ရောက်သွားနိုင်ပါတယ်။ အဲဒါအပြင် မိဘနဲ့လည်း ပြေလည်စွာ ဆွေးနွေးနိုင်သူ၊ လိမ္မာသူဖြစ်လာနိုင်ချေနည်းပါးသွားနိုင်ပါတယ်။ စိတ်လိုက်မာန်ပါနဲ့ ကိုယ်လုပ်ချင်ရာ လုပ်တတ်သူဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
ပြတ်သားစွာငြင်းဆန်ရမယ့် အရာများ
ကျွန်တော်တို့ဘဝမှာ တခါတလေ အားနာခြင်းတွေ၊ မတတ်သာခြင်းတွေ၊ ငဲ့ညှာခြင်းတွေနဲ့ ပြတ်သားစွာမငြင်းဆန်နိုင်တဲ့အရာတွေရှိကြမှာပါ။ တကယ်တော့ တချို့အရာတွေကို ပြတ်သားစွာငြင်းဆန်တတ်ဖို့လိုပါတယ်။ “A sharp knife cuts the quickest and hurts the least.” Katharine Hepburn ပြောထားတဲ့စကားလိုပါပဲ။ အထက်ဆုံးဓားက အမြန်ဆုံးဖြတ်တောက်နိုင်တာဖြစ်ပြီး နာကျင်မှုအနည်းဆုံးဖြစ်စေတာပါ။ အဲဒါကြောင့် ကိုယ့်ကို တနည်းနည်းနဲ့ထိခိုက်စေတဲ့ အရာတွေမှန်သမျှကို ပြတ်သားစွာငြင်းဆန်သင့်ပါတယ်။ ဘယ်လိုအရာတွေကိုပြတ်သားစွာငြင်းဆန်သင့်သလဲဆိုတာ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။